دوپینگ در ورزش

مقدمه

دنیای ورزشی پر از هیجانات مختلف است که شمردن آن‌ها کار هرکسی نیست و در مقابل آن حرکات غیرقانونی دیگری هم وجود دارند که برخی از ورزشکاران برای رشد خود و گرفتن مقام اول انجام می‌دهند. شما هم مثل خیلی از افراد شنیدید که در ورزش دوپینگ می‌کنند و قطعا برای شما سوال پیش آمده که اصلا دوپینگ کردن یعنی چی؟

بهتر است با این مقدمه شروع کنیم که بعضی افراد تمایل دارند که برای برنده شدن دست به هر کار غیرمُجازی بزنند‌ و از طرفی هم دریافت آگاهی کامل در این مورد می‌تواند سبک دیدگاه شما را عوض کند. پس با این مقاله از وبلاگ الهام پویامنش ما را همراهی کنید‌ تا به روز‌ترین مطالب به دست شما برسد.

آشنایی کامل با دوپینگ کردن در ورزش

هر ساله شاهده این هستیم که سازمان جهانی مبارزه با دوپینگ در مسابقات، لیست بلند بالایی از دارو‌ها و روش‌های غیرمجاز ارائه می‌دهد که استفاده از این موارد دوپینگ محسوب می‌شود.

در واقع، دوپینگ به هر چیزی گفته می‌شود که عملکرد ورزشی فرد ورزشکار را بالا می‌برد تا بتواند توان بیشتری برای انجام فعالیت‌های خود پیاده کند. این موضوع را هم باید درک کنید که این روش ناجوانمردانه بوده و حق سایر شرکت کننده‌ها ضایع می‌شود و علاوه بر تمام این موارد، سلامتی فرد مصرف کننده هم به خطر می‌افتد.

تاریخچه‌ای کلی از دوپینگ

از وقتی که ورزش کردن وجود داشت، دوپینگ هم حضور گرمی داشت؛ دوپینگ موضوع جدیدی نیست که تازگی‌ها رایج شده باشد، یعنی سال‌های سال هست که این روش وجود دارد و در مسابقات و فعالیت‌های قدیمی هم پیاده شده است.

در یونان باستان می‌توان حضور گرم این روش غیرمجاز را مشاهده کرد که ورزشکاران بزرگ و حتی گلادیاتور‌ها، از موادی طبیعی و حتی با قارچپهای خاص، موادی درست می‌کردند که توان آن‌ها را تا 50 درصد افزایش می‌داد و آن‌ها می‌توانستند برنده‌ی میدان باشند.

هرچقدر که علم پیشرفت کرد و جهان قرن نوزدهم را به چشم دید، ترکیبات مخدر پیشرفت کردند و مصرف مواد غیرمجاز به مرحله جدید‌تری رسید. هنوزم که هنوزه می‌توانید ببینید که در بعضی از کشور‌ها، در المپیادهای ورزشی از مواد غیرمجاز استفاده می‌شود.

دلایلی که ورزشکاران دوپینگ می‌کنند!

هزار و یک دلیل وجود دارد که افراد به این روش‌های غیرمجاز روی بی‌آورند و سعی می‌کنند تا روند کار خود را برخلاف قانون پیش ببرند، پس در ادامه با چند دلیل اصلی این موضوع آشناییت کامل پیدا خواهیم کرد.

1. افزایش استقامت

از اصلی‌ترین دلایلی که می‌توان در این زمینه به آن اشاره کرد، قدرت‌ بدنی بالا‌ هست که می‌تواند وضعیت آن‌ها را در مسابقات، بهتر از سایر شرکت کننده‌ها کند. استروئیدهای آنابولیک و حتی هورمون رشد تا چند برابر می‌توانند عضلات را قوی‌تر کنند و حجم بیشتری به عضلات بدن بدهد. همچنین بعد از ورزش‌های سنگینی که ورزشکاران حرفه‌ای انجام می‌دهد، استفاده از این مواد غیرمجاز کمک خواهد کرد که ریکاوری بهتری بعد از تمرین فراهم شود تا بدن کوفته نشود.

مصرف این مواد بیشتر در رشته‌های وزنه‌برداری و تناسب اندام دیده می‌شود که ورزشکاران تمام تلاش خود را می‌کنند تا بدنی بهتر داشته باشند و از طرفی هم بتوانند وزنه بیشتری بلند کنند؛ رکورد زدن برای آن‌ها راحت‌تر می‌شود.

2. افزایش تنفس و اکسیژن رسانی بالا

بعضی از ورزش‌ها هستند که توان انسان را می‌گیرند و می‌توانند نفس انسان را ببرند! فکرش را بکنید، شما ساعت‌ها درحال رکاب زدن هستید و لحظه‌ای غفلت می‌تواند شما را عقب بی‌اندازد. حتی در لحظه‌ای قرار گرفتید که باید در چند ثانیه 50 متر شنا کنید.

اریتروپویتین اینجا نقش پر رنگی دارد و دیده شده که ورزشکاران حرفه‌ای از آن استفاده می‌کردند تا تعداد گلبول‌های قرمز بدنشان افزایش پیدا کند و در نهایت اکسیژن رسانی بهتری رخ دهد تا آن‌ها بتوانند با فعالیت بیشتری روند مسابقه را طی کنند.

3. درد و خستگی کمتر

ورزش مداوم می‌تواند تَن و بدن انسان را خسته و کوفته کند و از طرفی هم با وجود مسابقات، سطح تمرینات بالا می‌رود و آن‌ها تمام تلاش خود را می‌کنند تا بیشتر بدرخشند.

داروهای ضد التهابی و مورفین‌ها هستند که می‌توانند سطح خستگی انسان را از بین ببرند و آن‌ها می‌توانند توان بیشتری را برای تمرین‌های سنگین بگذارند تا در مسابقات برنده شوند که این کار کاملا اشتباه است. این موضوع را هم در نظر بگیرید که استفاده بیش از حد مواد آرامش بخش می‌تواند تاثیر مخربی بر روی بدن وارد کند و آن‌ها را از روز قبل بدتر کنند.

4. چربی سوزی سریع و کاهش وزن

بسیار دیده شده که در خیلی از ورزش‌ها وزن کشی انجام می‌شود و سرانجام وضعیت آن‌ها را بررسی می‌نمایند، از طرفی هم ورزشکاران را دسته بندی می‌کنند تا آماده مسابقه شوند.

داروهای کاهش وزن و دیورتیک‌ها می‌توانند روند سوخت ساز بدن را بالا ببرند و با هر ساعت فعالیت ورزشی، انگار دوبرابر آن ورزش کردید و از طرفی هم وزن بدن به صورت ناگهانی کاهش پیدا می‌کند که قطعا بدون عارضه نخواهد بود.

لازم نیست که برای مسابقه کار‌های غیر مجاز انجام دهید، به این خاطر که دوپینگ کردن می‌تواند بعد از مدتی سلامت شما را به خطر بی‌اندازند.

5. افزایش تمرکز و مقابله با فشار‌های مسابقه

باورش سخت است اما حضور در مسابقات واقعا استرس‌زا هست و می‌تواند تمرکز آدم را از وضعیت ثابت خود پرت کند. در این حین برخی از ورزشکارانی که توانایی کنترل خود را ندارد، دست به مصرف برخی از محرک‌ها میزنند تا تمرکزشان به خوبی جمع شود و بتوانند بهترینِ خود را در مسابقات بگذارند.

مصرف موادی چون کوکائین، آمفتامین و حتی کافئین بسیار دیده شده و حتی این مواد واقعا تاثیر خودشان را می‌گذارند و برای مدتی در مغز واکنش شیمیایی نشان می‌دهند؛ عملکرد ذهن به طور کامل تغییر پیدا می‌کند.

6. افزایش سرعت ریکاوری

وقتی تحت تاثیر فشار ورزشی قرار بگیرید، تحمل این شرایط بسیار سخت است و بعضی از افراد دست به استفاده از هورمون‌های رشد می‌زنند تا بتوانند از آسیب‌های عضلانی و حتی آسیب به استخوان‌ جلوگیری کنند.

آن‌ها دست به این عمل غیر اخلاقی می‌زنند به این خاطر که ترس بزرگی در رابطه با از دست دادن موقعیت حرفه‌ای ورزشی خود دارند و شکست را نمی‌توانند به سادگی بپذیرند.

فواید کاربردی ورزش برای سلامتی جسم و روان

انواع روش‌های رایج برای دوپینگ کردن در ورزش

روش‌هایی که برای افزایش توان به صورت غیر مجاز وجود دارد بسیار زیاد است، آن‌ها را می‌توان به چند دسته مختلف تقسیم کرد و از طرفی هم باید به عوارض آن‌ها توجه به خصوصی کرد.

1. داروهای محرک

این دسته از دارو‌ها به صورت مستقیم با ضربان قلب و فشار خون در ارتباط هستند و می‌توانند تاثیر زیادی بر روی کارایی بدن داشته باشند. با استفاده از این دارو‌ها قبل از مسابقه، انرژی و سرعت عکس‌العمل چند برابر بیشتر می‌شود. از جمله‌ی این دارو‌ها می‌توان به مودافینیل و اپدرین اشاره کرد که عوارض زیادی مثل خطر حمله قلبی، خطر سکته مغزی و حتی اضطراب و تحرک‌پذیزی زیادی را به همراه داشته باشد.

2. استروئیدهای آنابولیک

از روش‌های دوپینگ که از خانواده تستوسترون‌ها هستند می‌توان به آنابولیک‌ها اشاره کرد که از ترکیبات مصنوعی هستند و از تستوسترون‌ها به دست می‌آیند. وقتی حرف از مصرف این ماده در میان باشد، افزایش حجم و حتی قدرت بدنی و سرعت ریکاوری بالا هم درمیان خواهد بود.

آنابولیک‌ها شامل تستوسترون مصنوعی، ناندرلون، بولدنون و استانوزلول اشاره کرد که عوارضی چون آسیب‌های کبدی و کلیوی شدید، برهم خوردن تولید تستوسترون در مردان و برهم خوردن قاعدگی در زنان اشاره کرد.

3. هورمون‌های پیتیدی

مصرف این دسته از هورمون‌ها باعث می‌شود تا سوخت و ساز در بدن ورزشکاران افزایش یابد و از طرفی هم تعداد گلبول‌های قرمز و در نهایت فعالیت بدن افزایش پیدا کند.

انسولین و هورمون‌های رشد انسانی هستند که اکسیژن رسانی را افزایش می‌دهند، سرعت ریکاوری را بالا می‌برند و حتی رشد عضلات چند برابر افزایش پیدا می‌کند. از طرفی هم خطر دیابت و مقاومت به انسولین، رشد غیرطبیعی اندام و فشار خون بالا هست که وضعیت انسان را به خطری جدی می‌اندازد.

4. دارو‌های مخفی کننده

برخی افراد هستند که برای مخفی کردن وضعیت دوپینگ خود، دیورتیک‌ مصرف می‌کنند و با این کار تولید ادرار سریع‌تر انجام می‌شود و خروج ادرار برای دفع وضعیت دوپینگ به سرعت انجام می‌شود.

فوروزماید و بومتانید از جمله این دارو‌های هستند که برای کاهش وزن و مخفی کردن وضعیت دوپینگ قبل از مسابقات مصرف می‌گردد. این دارو‌ها عوارض شدید‌تری را به همراه دارند که کم آبی زیادی را در بدن ایجاد می‌کنند و می‌توانند باعث نارسایی کلیوی هم شوند.

5. بتا بلاکر‌ها

در آخر هم می‌رسیم به وضعیتی که فرد دچار افت فشار خون و کاهش انرژی می‌شود؛ مصرف بیش از حد بتا بلاکرها هست که این شرایط را به وجود می‌آورد و از نمونه بارز آن‌ها می‌توان به پروپرانول‌ اشاره کرد که در مسابقات بیلیارد و تیراندازی‌ بیشتر استفاده می‌گردد.

روش‌های رایج برای تشخیص دوپینگ

هر چقدر که استفاده از مواد غیر مجاز در مسابقات بیشتر شد، روش‌هایی هم در زمینه شناسایی دوپینگ به وجود آمد تا افراد متقلب را شناسایی و از مسابقات محروم کنند.

از رایج‌ترین روش‌هایی که می‌توان به آن اشاره کرد، آزمایش ادرار است که ورزشکار تحت نظر یک مامور مسابقات ظرفی مخصوص را پر می‌کند و تحویل می‌دهد. معمولا نمونه‌های تشخیص به دو دسته (A) و (B) تقسیم می‌شوند و در صورتی که آزمایش مثبت باشد، از مرحله آزمایش اولیه یعنی (A) به مرحله آزمایش تاییدیه یعنی (B) می‌رسد.

از طرفی هم آزمایش خون هست که برای تجزیه تحلیل وضعیت ورزشکار گرفته می‌شود و در این روش شناسایی برخی داروها مثل هورمون رشد، راحت‌تر است.

در آخر هم باید گفت که آزمایش‌های دیگری از قبیل آزمایش مو و پاسپورت بیولوژیکی وجود دارند که توانایی شناسایی یک ماده خاص در بدن را دارند. این آزمایش‌ها مزایای زیادی دارند و حتی قدرت تشخیص آن‌ها در برخی موارد می‌تواند بهتر باشد.

سخن پایانی

در دنیای ورزشی افراد تلاش می‌کنند تا بهترین خود را نشان دهند، فارغ از اینکه این تلاش ثمره فعالیت‌های خود باشد یا استفاده از دارو‌های غیر مجاز. برنده شدن در مسابقات با استفاده از مواد غیر مجاز به معنی دیده شدن و افتخار نیست، بلکه یک خیانت بزرگ به خود و سایر شرکت کننده‌های درون مسابقه هست و فرد مصرف کننده به عنوان یک متقلب شناخته می‌شود. در صورت وجود هر گونه سوال و پرسشی، می‌توانید از مشاوره‌های الهام پویامنش استفاده کنید و بهترین بهره را از آن‌ها ببرید.

سوالات متداول درباره دوپینگ در ورزش